आम्ही श्रमिक नाही इंजिनियर आहोत नाकारलेले…
लोकमतला फोटो छापून आलाय
शहराच्या स्वच्छतेसाठी झटणारे श्रमिक हात
अशी टॅगलाईन दिलीय
आमच्या दारिद्र्याची किती ही थट्टा
शहर स्वच्छ हवंय ना तुम्हाला
पण ते स्वच्छ ठेवताना
आम्ही अस्वच्छ होतोय
आम्हाला कोण स्वच्छ करणार?
आमच्या स्वच्छतेसाठी “श्रमिक” एवढंच नाव का?
या गटारात, या घाणीत
डुकरांच जिण आम्ही जगतोय
आम्हाला माणूसपण कुणी देणार आहे की नाही?
श्रमिक ही एवढीच आमची ओळख
गटार साफ करण्याचं शिक्षण येते का नाही?
गटार साफ करण्याचे यंत्र येते का नाही?
त्याचा का नसतो इंजिनिअर
त्याची का नसते डिग्री
त्याला का नसतो ऑक्सीजन
त्याला का नसतो हांडग्लोज हेल्मेट
त्यानं किती दिवस गुदमरून मरायच
अन् डुकराच जगणं जगायचं?
का कुणी श्रमिक येते ब्राह्मणवादी नाही
का श्रमिक दलितच असतो?
का कुणी श्रमिक बनिया नाही
का श्रमिक आदिवासीच असतो?
घानीतल काम म्हणून हिन वागणूक
हिन दर्जा, हिन पगार
हे हिनवण कधी थांबेल?
अमृत महोत्सव म्हणे
सांगा तुम्ही काय केलंय आमच्यासाठी?
ते जे सोडून गेले तेच वापरतोय ना,
75 वर्षात तुम्ही नालेसफाई तंत्र आणू शकले नाहीत,
आम्हाला या घाणीतून गुलामीतून मुक्त करू शकले नाहीत,
अन् दलितांशिवाय मुंशिपालटित लोक भरू शकले नाहीत!
जिवंतपणी सडक आयुष्य जगतोय आम्ही
अन् तुम्ही फक्त श्रमिक म्हणून मोकळे होता
तुमच्या नाकात अन् आमच्या नाकात फरक आहे का?
श्रमिक नावाने संघटना काढल्या हजार
आमच्या पदरी काय पडलं?
श्रमिक नेत्यांच्या विदेशी वाऱ्या
श्रमिक नेत्यांचे विदेशी शिकतायत पोरं
अन् तुमचा श्रमिक मरण्या आधीच त्याच्या पोराला तुम्ही कामावर घेताय
घाणकाडी वारसा
तुम्ही किती इमानदारीने जपताय
आम्हाला “घाणमुक्त” करण्याचा तुमच्याकडे अजेंडाच नाही
स्वच्छ भारत अभियानाच्या जाहिरातीवर तुम्ही अब्जो खर्च केले
आम्हाला पगार वाढवून नाही दिले
आम्हाला कंत्राटवर अन् घाणीतच मारले
तुम्ही बसून हागायला तंत्र आणलं
तुम्ही हागणदारीमुक्त अभियान राबवलं
आम्हाला घाणीतून मुक्त करणार अभियान तुमच्याकडे नाही
आमची व्यथा निर्दयी कळपाना काय कळणार?
स्वच्छ करता करता आम्ही अस्वच्छ होऊन मरतोय
हे साधं गणित तुम्हाला काय कळणार
आमच्या जिण्यावर साहेब हसू नका
“श्रमिक” म्हणून मलम लावू नका
श्रमिक म्हटलं की, पदरात गटारातली घाण
धार्मिक म्हटल की, पदरात खारीक खोबरं
हाच आमचा देश आहे का?
हेच आमचं स्वतंत्र आहे का?
आमच्या प्रधानसेवकानी स्वच्छ भारत अभियान
राबवताना अनेकदा झाडू हातात घेतला
समुद्र किनारी बाटल्या वेचल्या
कचऱ्याच्या ढिगाऱ्यात आम्ही त्यांना पाहिले
आजही मी त्यांची वाट पाहतोय
ते असं गटारात उतरायला आले नाहीत?
त्यांनी गटाराच्या वर गॅस चालतो हा शोध लावला
पण गटारातल्या गॅसने आम्ही गुदमरून मरतोय हे त्यांना कळून कळलं नाही
श्रमिक झुंज देतोय सगळे पाहत आहेत
काळीज नसलेले एवढे लोक देशात असतील वाटल नव्हत…
गंगा स्वछतेसाठी करोडो रुपये दिले,
गंगा मत्री सुद्धा निर्माण केला,
गटार स्वच्छतेवर कायम उभ्याने मुतलात
अन् गटरातल्या माणसाला गटारातच मारलात…
उठा स्वघोषित गुलामांनो,
उठा मानसिक गुलामांनो,
या गटारातून बाहेर पडा,
ठरवा आता हे बंद करू
आपले लेकरं शिकवा
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे लेकरं आहोत
ही घानीतली जिंदगी आता सोडा
विषमतावाध्यानो,
ठरवलं तर बंद पाडू शहरची शहर
नरक काय असतं ते दाखवून देऊ जमिनीवर
कळेल आम्ही जेव्हा काम बंद करू
तेंव्हा भल्या भल्यांना गटारात उतरावं लागेल,
श्रमिक नाही आम्हाला “क्लिनिंग इंजिनियर” म्हणा
अन् दर्जाहीन कामाला दर्जेदार दाम द्या!
बाप गटार साफ करतोय
त्याच्या पोराला शिक्षण फ्री द्या
मुंशीपालटी सोडून वरच्या खात्यात नोकरी द्या
पिढ्यानपिढ्या त्याला गटारात सडवू नका…
70 वर्ष सत्ता भोगणाऱ्यानो,
गटारातला फोटो पेपरला छापून त्याच्या
इज्जतीचे धिंडवडे उडवू नका…
त्यालाही जगायचं असतं समाजात,
हेपलून काढली 70 वर्ष सत्ता तुम्ही
तरी बाहेर काढलं नाही तुम्ही गटारातल्या माणसाला,
कधी तरी थांबा त्या श्रमिक हाताना हात द्या,
अन् बाहेर काढा तो ही अस्वच्छ झालाय
त्याला स्वच्छ करा…
त्यालाही जगायचय स्वाभिमानाने
त्यालाही जगायचंय माणूस म्हणून…
श्रमिक नाही हो,
तो इंजिनियर आहे नाकारलेला…
- दिपक केदार
राष्ट्रीय अध्यक्ष, ऑल इंडिया पँथर सेना
